ایران با دارا بودن معادن مس بسیار و تولید کاتد باکیفیت می‌تواند در رقابت با سایر کشورهای پیشتاز در این حوزه خوش بدرخشد اما در این میان مسائلی همچون تحریمها و مشکلات داخلی تا حدودی فعالان این حوزه را از مسیر صادرات دور کرده است. باتوجه به آینده مس و نیاز بازارهای جهانی به فلز سرخ ؛ دولت و صنعتگران باید در جهت توسعه صادرات این حوزه برنامه‌ها و سیاست‌‌‌های اساسی اتخاذ کنند ، در ادامه فولادین همراه باشید .
تنها یک درصد جمعیت جهان را ایران دارا است؛ اما دارای ۶ درصد از ذخایر مس کل دنیا بوده و با اکتشافاتی که تاکنون در این زمینه انجام شده توانسته رتبه ۵ در دنیا را از آن خود کند. با توجه به اینکه این اکتشافات می‌تواند ادامه داشته باشد؛ بنابراین رتبه ایران قطعاً در جایگاه‌های بهتری قرار خواهد گرفت. اگر بخواهیم در ارتباط با علل عقب افتادگی فعالیت در این حوزه صحبت کنیم باید به عدم انجام اکتشافات جدید و البته کمبود تجهیزات و ماشین آلاتی که در این زمینه لازم است اشاره داشته باشیم. مس یکی از مواد معدنی است که در دهه‌های اخیر تقاضای بسیار زیادی دارد؛ بنابراین باید برای توسعه بازارهای بین المللی و صادراتی آن دولتمردان و صنعتگران بیش از پیش کار کنند و سیاست‌ها و برنامه‌های جدیدی در این راستا برنامه‌ریزی شود. برقراری ارتباط با کشورهای مقصد، به وجود آوردن واحد‌های صنایع تکمیلی در این کشورها البته با اتکا به منابع صندوق توسعه ملی، ایجاد معافیت‌های لازم از عوارض صادراتی و مالیات‌ها و مناسب بودن قیمت مس و فراهم کردن امکانات ترخیص موقت مواد اولیه از مواردی است که به راحتی می‌تواند صادرات این فلز را آسان تر کند و گسترش دهد. پیش از هر چیز لازم است تا مشکلاتی که در مسیر صادرات محصولات معدنی وجود دارد بررسی شود و به صورت پروژه محور هر کدام از آنها برطرف شوند. در عرصه مس از صادرات محصولات صنایع پایین‌دستی به وسیله تسهیلاتی که در شرایط واردات کاتد مس و البته قراضه‌های مس هست باید حمایت‌های لازم انجام شود. آسان کردن واردات کاتد مس و قراضه‌های آن می‌تواند باعث رونق بخشیدن به بخش تولیدات داخلی کاتد و البته محصولات با کیفیت صنایع شود. در آسان کردن صادرات و محصولات مسی باید تبادلات ارزی خاصی صورت بگیرد و برخی قوانینی که موجب می‌شوند صادرات این محصول به سختی انجام شود، از بین بروند .
معضل اختلاف نرخ نیمایی و آزاد ارز، آسیبی برای این بخش
در ارتباط با این موضوع رئیس انجمن مس بیان می‌کند که از جمله مباحث مهمی که در حوزه صادرات مس وجود دارد اختلافاتی هست که در قیمت‌های نرخ آزاد ارز و نیمایی قرار گرفته و همین موضوع موجب این شده تا صادرات کاهش پیدا کند؛ زیرا این محصول را باید با یک اختلاف ۱۲ هزار تومانی و با قیمت دلار نیمایی به فروش برسانند؛ در حالی که این مواد اولیه با نرخ آزاد حساب شده و صادرات با این سیاست به هیچ نوع نفعی در زمینه صادرات نخواهد رسید و به نفع تولید کننده و صادر کننده نخواهد بود. از جمله راه‌های توسعه صادرات در حوزه صنعت مس به وجود آوردن مشوق‌های لازم در این عرصه بوده و باید بتوان ارتباطات و تعاملات بین المللی را که جزو مهمترین رکن‌های گسترش ارتباطات و صادرات هستند رونق بخشید. به‌عبارتی می‌توانیم بگوییم تعامل با دیگر کشورها مهمترین اثر توسعه صادرات در تمام زمینه‌ها و به‌خصوص صنعت مس است. همان طور که می‌دانید صادرات دارای هزینه‌های بسیار زیادی بوده و با توجه به تحریمها لازم است کشورهای ثالث و واسطه وارد عمل شده و محصولات مسی اول به این کشورها برود و سپس از آنجا به مقاصد نهایی خود برسند. دور زدن تحریمها از جمله عوامل مهم و البته بازدارنده در راستای صادرات این فلز سرخ است. بهرام شکوری اضافه کرد: در ارتباط با توسعه صادرات حوزه مس تفاهم نامه‌های گوناگونی تحت موضوعات متنوعی مانند آسه‌آن و اوراسیا در میان است و در واقع اتحادیه‌هایی وجود دارند که توسط کشورهای قاره‌های مختلف انجام شده و برای شروع همکاری و برقراری ارتباط با هم به تفاهم می‌رسند و البته توافقات یکسانی مانند حذف تعرفه‌ها را خواهند داشت. به‌عبارتی این کشورها تلاش می‌کنند تا مبادلات تجاری خود را بیشتر کنند، اما متاسفانه ایران از این فرصت‌ها بهره کافی را نبرده است. این موضوع و این تفاهم نامه‌ها می‌توانند یک راهگشای مناسب برای ایران باشند و محصولاتی که ظرفیت تولید را دارند صادر شود. ایران در حوزه مصرف مواد اولیه جایگاه بسیار خوبی را توانسته در جهان به خود اختصاص دهد. این محصولات می‌تواند با محصولات خارجی رقابت‌های لازم را داشته باشد و بازارهای جهانی را مختص خود کند .
گسترش صادرات در گرو سرمایه گذاری‌های مناسب
شکوری به این موضوع اشاره داشت که: ایران در زمینه تولید بعضی از اقلام مورد نیاز برای چین بزرگترین مصرف‌کننده مس در دنیا است و به خوبی می‌تواند ظاهر شود و به‌عبارتی به‌عنوان عضوی در این اتحادیه‌های تجاری فعالیت انجام دهد. اختلاف قیمت ارز آزاد ورز نیمایی علاوه بر صادرات، در فروش داخلی هم اثرات بسیار زیادی گذاشته است؛ زیرا تولیدکننده را به این امر مجاز می‌کند که محصولات خود را در بورس کالا ارائه نماید و این درحالی است که برخی اوقات محصولات پایین‌دستی می‌توانند محصولات خود را در بازارهای آزاد به فروش برسانند و این امر در حق بخش‌هایی از این زنجیره، ستم خواهد بود. اگر اختلافات حذف شود و دلار تک نرخی گردد این فسادها هم از بین رفته و فعالان این حوزه به آسانی می‌توانند محصولات خود را با یک نرخ مناسب معامله کنند و با سودی که از آن به‌وجود می‌آید موجب توسعه و رشد صنعت شوند و در این راستا گام موثری بردارند .
وی ادامه داد: تولید یک میلیون کاتد مس هدف گذاری شده و میزان تولید کاتد به وسیله شرکت‌های خصوصی و دولتی حدود ۳۲۰ هزار تن هست. برای اینکه افزایشی سه و نیم برابری میزان تولید را داشته باشیم لازم است تا برنامه ریزی‌های خوبی در این راستا صورت بگیرد و سرمایه گذاری‌های مطلوبی نیز انجام شده که از جمله مهمترین آنها کاهش اختلاف نرخ ارز آزاد و نرخ ارز نیمایی باشد؛ همچنین باید به صادرکننده‌ها این مجوز داده شود تا از ارز نیمایی برای خرید ماشین آلات و تجهیزات لازم استفاده شود و در عرصه معادن مس و فرآوری و محصول ورود ماشین آلات را هم آسان‌تر کنند. شکوری در پایان بیان کرد: شرایط صادرات محصولات پایین دستی مانند صنایع بالادستی بوده و اگر آزاد سازی صنایع پایین دستی هم وارد حوزه صادرات گردد، با به وجود آوردن ارزش افزوده به نفع اقتصاد کشور قطعاً گام مثبتی برداشته می‌شود که این موضوع در حال حاضر خوشبختانه در حال انجام بوده زیرا در کشور کاتد مس مازاد وجود داشته و صنایع پایین دستی هم به کاتد زیادی احتیاج ندارند؛ از این رو می‌توان کاتد خود را در صنایع‌های تک استفاده کرد؛ زیرا مس به عنوان فلز استراتژیک در این صنایع استفاده‌های بیشتری خواهد داشت اما متاسفانه تا الان صنعتگران مس به جز برخی موارد وارد حوزه‌های تک نشده‌اند.
